Przemyślenia
(Sybilla Golec)
|
Od zarania dziejów człowiek pragnął
otaczać się pięknymi przedmiotami. Ta potrzeba piękna, nie zapominając o
funkcji magiczno-religijnej, stała się kamieniem węgielnym sztuki. Samo
już pojecie piękna jest zagadnieniem bardzo złożonym i można je
rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Wyobrażenie o tym, co jest piękne, a
co nie jest, ulegało na przestrzeni wieków nieustannym zmianom.
Wystarczy tylko sięgnąć do historii sztuki. W antyku i renesansie piękno
postrzegane jako dążenie do harmonii, doskonałości, idealnie wyważonych
proporcji. Barok wprost przeciwnie, piękna poszukiwał w ekspresyjnych
rozbuchanych formach, o mocnym światło-cieniu, rozbudowanej kompozycji
pełnej ruchu i dynamiki. Przytoczone przykłady uświadamiają nam, iż
poczucie piękna przeobrażało się wraz z upływem czasu. Kolejne pokolenia
kreowały nowy wzorzec. Czy dzisiaj, w dobie powszechnej bylejakości i
masowości, jest jeszcze miejsce na piękno? |
W sztuce współczesnej wydaje się, ze piękno zostało jak zbędny balast odrzucone
lub zniszczone ocierając się o kicz bądź o dewiacyjna ekspresje, a jeśli nawet
zaistnieje to na pewno nie jest najważniejsze. Dziś sztuka chce przede wszystkim
zmuszać do myślenia, szokować bulwersować niestety jakże często brak jej
czytelnej formy. Sztuka do dzisiaj nie jednokrotnie tylko zabawa, doświadczenie
socjologiczne, gra z publicznością, w której dominuje ekshibicjonizm i wzajemne
podglądactwo. Czy można się na to oburzać uznając ze piękna w ogóle nie ma lub
mówiąc oględnie jest wyrazem gustu? |
|
|
A przecież sztuka, obok rozszerzenia horyzontów, powinna człowieka również
uduchowiać, ubogacić, czynić go bardziej świadomym a przez to lepszym. Należy
przy tym pamiętać, iż piękno znajduje swój wyraz nie tylko w harmonii antycznych
proporcji, ale również poprzez formy ekspresyjne, szpetne, ostre, brutalne.
Nawet obrazy "brzydkie" mogą te funkcje drogowskazu spełniać. Warunkiem
bezwzględnym jest forma nie tyle sugestywna, pełna i doskonała by w każdym
czasie i miejscu intencje artysty były czytelne. Niedopuszczalne jest by odbiór
dzieła możliwy był jedynie w połączeniu z objaśnieniem artysty lub krytyka
sztuki. W takiej sytuacji wystarczy juz tylko sam komentarz.
We współczesnej plastyce piękno wyraża się w adekwatnym do treści języku
plastycznym i w rozumieniu pojecie to ma zawsze miejsce zasadnicze w sztuce.
|
|